Các triệu chứng lâm sàng của ung thư phổi
Giai đoạn sớm
Bệnh phát triển âm thầm, triệu chứng nghèo nàn hoặc không có triệu chứng. Dấu hiệu gợi ý: thường là nam giới trên 40 tuổi, nghiện thuốc lá, thuốc lào, ho khan kéo dài, có thể có đờm lẫn máu, điều trị kháng sinh không có kết quả.
Giai đoạn tiến triển
Triệu chứng đa dạng tùy theo vị trí u, mức độ lan rộng của tổn thương:
Đau ngực, đau dai dẳng, cố định một vị trí. Khó thở khi khối u to, chèn ép, bít tắc đường hô hấp.
Hội chứng trung thất:
- Chèn ép tĩnh mạch chủ trên: phù áo khoác, tĩnh mạch CỔ nổi to, tuần hoàn bàng hệ.
- Chèn ép thực quản: khó nuốt, nuốt đau. - Chèn ép thần kinh quặt ngược trái: khàn tiếng, giọng đôi.
- Chèn ép thần kinh giao cảm cổ: khe mắt hẹp, đồng tử co nhỏ, gò má đỏ bên tổn thương.
- Chèn ép thần kinh phế vị: hồi hộp, tim đập nhanh.
- Chèn ép thần kinh hoành: nấc, đau vùng hoành, khó thở.
- Chèn ép đám rối cánh tay: đau vai lan mặt trong cánh tay, rối loạn cảm giác.
- Chèn ép ống ngực chủ: tràn dưỡng chấp màng phổi. Tràn dịch màng tim, rối loạn nhịp tim. Tràn dịch màng phổi. Toàn thân: mệt mỏi, gầy sút, sốt.
Các dấu hiệu do di căn: hạch thượng đòn, nốt di căn da thành ngực. Di căn não: hội chứng tăng áp lực nội sọ, liệt thần kinh khu trú. Di căn xương: đau, gãy xương bệnh lý. Di căn phổi đối bên, di căn gan: thường không có triệu chứng lâm sàng.
Các hội chứng cận ung thư: thường gặp trong ung thư phổi tế bào nhỏ. Bao gồm: ngón tay dùi trống, đái tháo nhạt do khối u bài tiết chất giống ADH, hội chứng Cushing do khối u bài tiết chất giống ACTH, tăng calci máu do khối u bài tiết chất giống PTH, vú to, giọng cao, teo tinh hoàn do khối u bài tiết chất giống gonadotropin, hội chứng giả nhược cơ, hội chứng da liễu: viêm da cơ.
Cách phát hiện ung thư phổi
Chụp X- quang lồng ngực thẳng và nghiêng
Phát hiện đám mờ, hình ảnh tràn dịch màng phổi. Giúp xác định vị trí, hình thái, kích thước tổn thương. Ngoài ra, còn để đánh giá khả năng phẫu thuật.
Chụp X-quang lồng ngực phát hiện tổn thương ở phổi Chụp cắt lớp vi tính lồng ngực
Cho phép đánh giá hình ảnh khối u và hạch trung thất, xác định chính xác vị trí, kích thước và mức độ lan rộng tổn thương ở cả hai phổi.
Nội soi phế quản
Giúp quan sát trực tiếp tổn thương, xác định vị trí, hình thái tổn thương: thường gặp thể sùi và chít hẹp phế quản. Qua nội soi tiến hành sinh thiết trực tiếp tổn thương hoặc xuyên thành phế quản để chẩn đoán mô bệnh học.
Siêu âm ổ bụng
Phát hiện các tổn thương di căn. Xạ hình xương bằng máy SPECT
Phát hiện các tổn thương, đặc biệt là các di căn xương ở giai đoạn rất sớm. Từ đó, giúp thầy thuốc lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp. Tổn thương thường ở xương cột sống, xương chậu, xương sườn...
Chụp cắt lớp vi tính sọ não bộ
Phát hiên di căn não Chụp cộng hưởng từ sọ não
Phát hiện chính xác số lượng, kích thước tổn thương di căn não.
Chụp PET/CT (Positron Emission Tomography / Computer Tomography)
Phương pháp này có giá trị: phát hiện sớm tổn thương, đánh giá chính xác giai đoạn bệnh, theo dõi, đánh giá đáp ứng với điều trị, phát hiện tái phát, di căn xa, tiên lượng bệnh, sử dụng PET/CT mô phỏng để lập kế hoạch xạ trị.
Tế bào học
Tìm tế bào ung thư trong đờm, dịch màng phổi, dịch rửa phế quản, tế bào hạch thượng đòn nếu có. đ Sinh thiết tổn thương, chẩn đoán mô bệnh học
Sinh thiết qua nội soi, sinh thiết xuyên thành ngực dưới hướng dẫn chụp cắt lớp vi tính, lấy bệnh phẩm làm chẩn đoán mô bệnh học, có giá trị xác định bệnh. Có 2 nhóm: ung thư phổi tế bào nhỏ và ung thư phổi không phải tế bào nhỏ (Gồm: ung thư biểu mô tuyên, ung thư biểu mô vảy, ung thư biểu mô tế bào lớn, ung thư biểu mô tuyến vảy, các loại khác như: ung thư biểu mô tế bào khổng lồ, ung thư biểu mô tế bào sáng).
